کودکان یک حس کنجکاوی طبیعی دارند که آنها را به یادگیری و کشف دنیای اطرافشان سوق می‌دهد. این کنجکاوی یک ویژگی مثبت برای کودک محسوب می‌شود، چراکه نشان از رشد ذهن او دارد. اما در برخی از مواقع والدین به دلیل نداشتن اطلاعات کافی، با سرکوب حس کنجکاوی در کودکان یا پاسخ مناسب ندادن به این حس آنها، باعث تربیت نادرست و ایجاد حس سرخوردگی در کودک می‌َشوند. در این مطلب از ارشک بنیامین به این موضوع می‌پردازیم که چطور کنجکاوی کودکان را بسنجیم، سپس شیوه رفتار صحیح با کنجکاوی کودکان را بررسی می‌کنیم.
آشنایی با حس کنجکاوی در کودکان
حس کنجکاوی از بارزترین صفات انسان‌ها است که از بدو تولد وجود دارد، با گذشت زمان این ویژگی بارزتر می‌شود تا ذهن انسان بتواند محیط‌ها و مطالب جدید را کشف و ثبت کند. بنابراین، اینکه کودک شما کنجکاو است کاملا طبیعی به‌نظر می‌رسد، تنها باید به‌دنبال پاسخ این سوال باشید که با کودک کنجکاو چگونه رفتار کنیم؟
برای مثال، کودکان دوست دارند که تمام اشیا اطراف خود را لمس کنند تا بتوانند آن را کشف کنند، در اینجا وظیفه والدین آن است که یک مرز برای کودک خود ایجاد کنند، تا آنچه را که نباید، لمس نکند. درواقع، والدین باید به کودک خود کمک کنند تا کشفیات جدید انجام دهد، اما در عین حال کودک باید طی چارچوبی که توسط والدین ایجاد شده، کنجکاوی کند.
دیدن کنید: محصولات پوکه شانسی
چطور کنجکاوی کودکان را بسنجیم؟
حس کنجکاوی در رده‌های سنی مختلف
همانطور که گفتیم، با افزایش سن انسان میزان کنجکاوی او هم افزایش پیدا می‌کند. اطلاع از میزان کنجکاوی کودک به این سوال پاسخ می‌دهد که چطور کنجکاوی کودکان را بسنجیم؟در بازه زمانی 3 تا 6 ماهگی، این حس تنها فاصله یک متری کودک را پوشش می‌دهد. از 6 تا 9 ماهگی این دامنه به دو تا سه متر افزایش پیدا می‌کند. اما از 9 ماهگی تا یک سالگی، کنجکاوی کودک بیشتر شده به‌طوری که دوست دارد خارج از این محدوده را تجربه کند. از یک سالگی تا یک سال ونیم، کودک کاملا خارج از محدوده پدر ومادر خود سیر می‌کند.
با کودک کنجکاو چگونه رفتار کنیم؟
رفتار درست با کودک کنجکاو می‌تواند به او کمک کند تا رشد او در جهت مثبت قرار بگیرد. نکاتی که در ادامه بیان می‌کنیم والدین را قادر می‌سازد تا علاوه‌بر تشویق حس کنجکاوی در کودک، فضای مناسب و یک سری حد و مرز برای پرورش این ویژگی ایجاد کنند تا کودک در مسیر دنبال کردن کنجکاوی خود دچار آسیب نشود.
یک محیط ایمن برای کودک فراهم کنید
فضایی امن و دلپذیر برای کودک خود ایجاد کنید تا بتواند آزادانه سوالات خود را بپرسد، این حس را در او ایجاد کنید که کنجکاوی او ارزشمند است و هیچ سوال “احمقانه‌ای” وجود ندارد. این روش اعتماد به نفس کودک را افزایش می‌دهد، درنتیجه او برای کشف دنیای اطراف خود تشویق می‌شود.
نقش راهنما را برای کودک خود ایفا کنید
به عنوان یک والد، همیشه نیاز نیست که همه پاسخ ها را بدانید! در عوض، نقش یک راهنما را داشته باشید که به کودک در یافتن اطلاعاتی که به دنبالش است، کمک می‌کند. کودک را تشویق کنید تا تحقیق کند، به کتاب علاقه‌مند شود یا منابع قابل اعتماد دیگر را جست وجو کند. این رفتار شما نه تنها یادگیری مستقل را در کودک تقویت می‌کند، بلکه باعث ایجاد یک پیوند محکم بین شما و فرزندتان هم می‌شود.
برای کودک خود یک گوش شنوا باشید
هنگامی که کودک به‌طور مداوم سوال می‌پرسد، سعی کنید که به‌طور فعال به او گوش دهید. توجه خود را برروی او متمرکز کنید، ارتباط چشمی را دست کم نگیرید و به سوالات آنها علاقه واقعی نشان دهید. این رفتار نه تنها کنجکاوی او را تایید می‌کند بلکه به شما کمک می‌کند تا فرآیندهای فکری آنها را بهتر درک کنید.
دیدن کنید: اسباب بازی شانسی
با کودک کنجکاو چگونه رفتار کنیم؟
یک زمان اختصاصی برای پرسیدن سوال تعیین کنید!
یک روش مفید برای شیوه رفتار صحیح با کنجکاوی کودکان، آن است که یک زمان خاصی را برای پرسش و پاسخ تعیین کنید. این زمان را به‌عنوان فرصتی ویژه برای کودک خود درنظر بگیرید تا هر تعداد که دوست دارد سوال بپرسد. به این ترتیب، او احساس می‌کند که شنیده می‌شود، درنتیجه شما می‌توانید پاسخ‌های بهتری بدون احساس خستگی ارائه دهید.
تفکر انتقادی را در کودک پرورش دهید
تفکر انتقادی با پرسیدن سوالات از کودک ایجاد می‌شود. به این صورت که پس از بروز کنجکاوی از جانب کودک، والدین سوالاتی از او می‌پرسند که مهارت‌های حل مسئله او را تحریک می‌کند. این شیوه به کودک کمک می‌کند تا موقعیت را در نظر بگیرد و براساس شواهد، به نتیجه‌گیری برسد. همچنین، با این روش، کودک می‌تواند نسبت به اطلاعاتی که در اختیارش قرار می‌گیرد، ارزیابی درست انجام دهد.
فعالیت‌های عملی را نادیده نگیرید!
کودک خود را در فعالیت‌های عملی که به او اجازه می‌دهد تا پاسخ‌ها را از نزدیک تجربه و کشف کند، درگیر کنید. آزمایش‌های علمی، پروژه‌های هنری و صنایع دستی و پیاده‌روی در طبیعت روش‌های عالی برای تقویت حس کنجکاوی کودک و در عین حال یادگیری لذت‌بخش محسوب می‌شوند.
صادق و کنجکاو باشید!
اگر پاسخ سوالی را نمی‌دانید، این موضوع را بپذیرید و با کودک خود صادق باشید! از این فرصت برای نشان دادن ارزش کنجکاوی استفاده کنید. به این صورت که، درمورد موضوع بیان شده تحقیق کنید، یا با افراد دیگر مشورت کنید تا کودک شما حس کنجکاوی را از شما بیاموزد. این به فرزند شما نشان می‌دهد که ندانستن پاسخ توسط شما، یک امر طبیعی است.
دیدن کنید: خرید ملزومات شانسی
شیوه رفتار صحیح با کنجکاوی کودکان
نکات پایانی درمورد شیوه رفتار صحیح با کنجکاوی کودکان
تا اینجای مطلب درمورد بایدهایی که به استفاده از حس کنجکاوی کودکان در جهت مثبت کمک می‌کنند مطالعه کردید، اما بیایید بررسی کنیم که چه نبایدهایی در این زمینه وجود دارد:
- از بی‌نظمی و ریخت و پاش نهراسید: اجازه بدهید که کودک به‌خوبی درمورد اشیا اطراف خود کنجکاوی به خرج دهد. به کودک خود اجازه دهید تا با لمس اشیا مختلف تجربه‌های جدیدی رقم بزند.
- کودک خود را برای پرسش‌های مداوم سرزنش نکنید: تا زمانی که کودک ادب خود را حفظ می‌کند، پرسیدن سوال توسط او هیچ ایرادی ندارد. فراموش نکنید که پرسیدن سوال یکی از اصلی‌ترین روش‌های پاسخ به حس کنجکاوی او است.
- درمورد ایمنی کودک بیش از اندازه حساس نباشید: به کودک اجازه بدهید تا کنجکاوی‌های غیرمنتظره داشته باشد، این کودک شما را به یک فرد جسور تبدیل می‌کند.
- طوری رفتار نکنید که انگار تمام پاسخ‌ها را می‌دانید: ارائه یک پاسخ قاطع مهارت تحلیل در ذهن کودکان را از بین می‌برد. در ارائه پاسخ بهتر است که به او کمک کنید تا با درنظر گرفتن جوانب مختلف، به یک نتیجه‌گیری برسد.
- کودک را مجبور به کنجکاوی نکنید: وظیفه شما تنها کمک به رشد کنجکاوی در کودک است، زمانی‌که کودک خود را به کنجکاوی مجبور می‌کنید، درواقع خلاقیت را از آنها می‌گیرید. بنابراین، بهتر است به اجبار برای رشد فکری او تلاش نکنید.
سخن پایانی
فراموش نکنید که داشتن حس کنجکاوی در کودکان یک نعمت است! والدین می‌توانند از کنجکاوی کودک خود بهترین استفاده را داشته باشند تا پایه یادگیری را در او تقویت کنند. با رعایت نکاتی که در این مطلب گفتیم، شما می‌توانید به یک راهنمای عالی برای پرورش کنجکاوی کودک در جهت مثبت، و تقویت مهارت‌های فکری او تبدیل شوید. به نظر شما دیگر چه مواردی برای شیوه رفتار صحیح با کنجکاوی کودکان وجود دارد؟ اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، حتما با ما به اشتراک بگذارید.