امروزه اسباب بازی ضد استرس با نام فیجت از محبوبیت بسیاری نزد کودکان و حتی، بزرگسالان برخوردار می‌باشد. در واقع، فیجت ضد استرس به یک نوع اسباب بازی کوچک اطلاق می‌گردد. فیجت ضد استرس به تنهایی از انواع متعددی برخوردار بوده که در راستای بهبود مهارت خودتنظیمی یا خودکنترلی و متعاقباً، تقویت هوش هیجانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنا بر موارد استفاده فیجت ضد استرس، بسیاری از کاردرمانگران و مربیان تمایل دارند این نوع اسباب بازی را در محیط کلینیک کاردرمانی و مدرسه به کار گیرند. در وهله نخست، هدف کاردرمانگر و مربی از استفاده فیجت ضد استرس به ایجاد امکان بازی و سرگرمی نسبت داده می‌شود. این در حالی است که بازی با فیجت برای کودکان دارای خودتنظیمی پایین افزایش تمرکز و کاهش استرس و اضطراب را به دنبال خواهد داشت. علاوه بر این، بازی با فیجت به توسعه مهارت‌های حرکتی ظریف شامل کشش عضلات کوچک دست کمک می‌کند.
انواع ااسباب بازی ضد استرس
در حال حاضر، اسباب بازی مناسب برای کاهش استرس در کودکان یا فیجت در اشکال، طرح‌ها و رنگ‌های متنوع تولید و عرضه شده است. محبوب‌ترین شکل این اسباب بازی کوچک به صورت اسپینر، توپ، پاپت، اسلایم یا شن و مکعب دیده می‌شود.
برخلاف اسباب بازی شانسی، فیجت برای آن دسته از افراد فعال و پرتحرک طراحی شده است. این اسباب بازی از طریق چرخاندن، فشردن، له یا مچاله کردن به افزایش مهارت خودتنظیمی و در نتیجه، عدم به کارگیری احساسات منفی و کاهش استرس و تنش کمک موثری می‌کند.
اسپینر
اسپینر ساده‌ترین و در عین حال، محبوب‌ترین اسباب بازی ضد استرس در میان کاردرمانگران و مربیان شمرده می‌شود. طراحی اسپینر مشابه با بلبرینگ می‌باشد. چرخاندن اسپینر به نوعی خود باعث کاهش استرس می‌شود.
پاپت
پاپت از جدیدترین انواع اسباب بازی برای کاهش استرس به شمار می‌رود. این فیجت از مجموعه حباب‌های فشاری تشکیل می‌شود. افراد از طریق فشردن حباب‌ها قادرند صدای آرامش بخش ناشی از ترکیدن آن‌ها را بشنوند. این حباب‌ها دارای خاصیت ارتجاعی بوده و با فشار انگشتان به حالت اولیه بازمی‌گردند.
اسلایم یا شن
اسلایم یا شن جادویی طی سالیان اخیر نزد کودکان محبوب بوده است. شن جادویی در حالت عادی به صورت پودری و خشک بوده و به محض قرار گرفتن در آب، سفت و جامد می‌شود.
مکعب
فیجت مکعب به عنوان یک اسباب بازی کوچک برای دانش آموزان، دانشجویان و کارمندان بی قرار و پراسترس کارایی دارد. این اسباب بازی ضد استرس متشکل از تعدادی دکمه بوده که با فشردن آن‌ها از اضطراب و تنش کاربر کاسته می‌شود.
چه زمانی از این اسباب بازی کوچک استفاده کنیم؟
برخلاف اسباب بازی شانسی، اسباب بازی ضد استرس یک اسباب بازی معمایی نیست. فیجت به عنوان اسباب بازی کوچک با هدف کاهش علائم اختلال وسواسی اجباری (OCD)، اختلال نقص توجه / بیش فعالی (ADHD)، رفع استرس و اضطراب طراحی شده است.
علیرغم آنکه افراد تمایل دارند از فیجت بی وقفه استفاده نمایند، ولیکن، این اسباب بازی در برخی شرایط خاص بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی افراد در محیط کار و مدرسه تسلط زیادی بر روی احساسات خود دارند. در مقابل، برخی دیگر از افراد قادر به تسلط کافی بر روی احساسات خود نیستند. عدم تسلط این افراد بر احساسات به شکل بی قراری، تکان دادن یا کوبیدن پا روی زمین و فشردن سر خودکار خودنمایی می‌کند.
چه زمانی از این اسباب بازی کوچک استفاده کنیم؟
به طور کلی، کاردرمانگران بر این باورند که اسباب بازی ضد استرس برای افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش فعالی (ADHD) و برخی دیگر از اختلالات عصبی – رشدی نظیر اوتیسم مفید و موثر می‌باشد.
افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) به طور مداوم نگران و وحشت زده هستند. برخی از افراد مبتلا به این اختلال بسیار بی قرار و پرتنش می‌باشند. این احساسات قطعاً باعث اخلال در فعالیت آنان در محیط کار و مدرسه می‌شود. از این رو، فیجت ضد استرس ممکن است راهی برای کاهش استرس و اضطراب در این افراد به شمار رود.
اساس و منطق پشت فعالیت‌های فیزیکی سرگرم کننده و خوشایند فیجت ضد استرس این است که بازی با این اسباب بازی به طور مستقیم با واکنش‌های لذت محور مرتبط می‌باشد. به عبارت دیگر، چرخاندن یا فشردن فیجت باعث آزادسازی هورمون دوپامین (هورمون لذت و شادی) و هورمون نوراپی نفرین (هورمون تنظیم خواب و هوشیاری) می‌شود. بدیهی است که آزادسازی این هورمون‌ها به افزایش توجه و بهبود تمرکز می‌انجامد.
در افراد مبتلا به اوتیسم، بازی با اسباب بازی ضد استرس مسیرهای عصبی را شبیه سازی یا فعال می‌کند. بنابراین، کاردرمانگران بر این تصورند که فیجت بتواند به تقویت و پرورش حس لامسه در کودکان اوتیستیک و مبتلایان به اختلال پردازش حسی کمک موثری نماید.
منبع: autismparenting